การเลือก ช่องจอดรถให้เหมาะกับพื้นที่

  เคยสังเกตไหมว่า ทำไมบางลานจอดรถจอดเข้า–ออกง่าย แต่บางที่กลับต้องคอยถอยหลายครั้งกว่าจะเข้าได้? ทั้งหมดไม่ได้ขึ้นอยู่กับฝีมือคนขับอย่างเดียว แต่อยู่ที่ “มุมองศาการจอด” ที่ผู้ออกแบบเลือกไว้ตั้งแต่แรก

 

หลักการพื้นฐานของการออกแบบช่องจอดรถ

การออกแบบช่องจอดรถ (Parking Layout Design) มีเป้าหมายเพื่อให้
• จอดได้จำนวนมากที่สุดในพื้นที่จำกัด
• เข้า–ออกได้สะดวก
• ลดความเสี่ยงต่อการเฉี่ยวชน
• สอดคล้องกับข้อกำหนดมาตรฐาน (เช่น มยผ. ของไทย หรือ AASHTO/ADA ในต่างประเทศ)

โดยทั่วไปจะพิจารณาจาก ปัจจัยหลัก 3 ด้าน
1. ขนาดของรถที่ใช้บ่อยที่สุด (รถยนต์นั่งส่วนบุคคล = ประมาณ 1.8×4.8 ม.)
2. ความกว้างของช่องทางจราจร (Drive Aisle)
3. มุมการจอด (Parking Angle)

ปัจจัยที่ใช้ “ประเมินว่า ควรทำช่องจอดแบบใด”

1. ลักษณะพื้นที่
• ถ้าที่ดินจำกัด → ใช้จอดเฉียง 45° หรือ 30° จะทำให้เข้า–ออกง่ายแม้พื้นที่แคบ
• พื้นที่กว้าง เช่น ห้าง, อาคารสำนักงาน → ใช้ 90° เพื่อเพิ่มจำนวนจอดสูงสุด
2. ทิศทางการจราจรในช่องทาง
• หากเป็น ทางเดินรถทางเดียว (One Way) → มักใช้ 45° หรือ 60°
• หากเป็น สองทาง (Two Way) → มักใช้ 90°
3. ความปลอดภัยและทัศนวิสัย (Visibility)
• ช่องจอดเฉียงช่วยให้คนขับมองเห็นรถที่วิ่งผ่านได้ง่ายกว่าแบบตั้งฉาก
• แบบตั้งฉากเสี่ยงเฉี่ยวชนเมื่อถอยออก
4. ลักษณะการใช้งาน
• จอดชั่วคราว (Drop-off, ร้านสะดวกซื้อ): 30°–45°
• จอดนาน (สำนักงาน, คอนโด): 90°
5. การหมุนเวียนของรถ (Turnover Rate)
• ที่มีการเข้าออกถี่ → ใช้มุมเฉียงเพื่อเพิ่มความเร็วในการจอด
• ที่จอดระยะยาว → ใช้มุมตรงเพื่อความหนาแน่นสูง

มาตรฐานและข้อกำหนดไทยที่เกี่ยวข้อง

อ้างอิงจาก
• มยผ. 1301-50 การออกแบบอาคารจอดรถ
• กฎกระทรวง ฉบับที่ 55 (พ.ศ. 2543) ว่าด้วยอาคารจอดรถ
• มาตรฐานผังเมืองรวม ของกรมโยธาธิการฯ
โดยระบุให้คำนึงถึง:
• พื้นที่ต่อคันขั้นต่ำ: 2.4×5.0 ม. (ทั่วไป)
• พื้นที่สำหรับคนพิการ: 3.6×6.0 ม.
• พื้นที่หมุนรถ: รัศมีหมุนไม่น้อยกว่า 6.0 ม.

---

สรุปแนวคิดเชิงบทความ

“การเลือกองศาการจอดรถ ไม่ใช่แค่เรื่องของความสวยงามหรือจำนวนรถ แต่คือสมการระหว่าง พื้นที่ – ความสะดวก – ความปลอดภัย ที่ต้องคำนวณร่วมกันอย่างละเอียด”

แนวทางเขียนตอนสรุป
• พื้นที่แคบ = จอดเฉียง (เข้าออกง่ายแต่ใช้พื้นที่มาก)
• พื้นที่กว้าง = จอดตรง (จอดได้มากแต่เข้าออกยาก)
• มีคนเดินพลุกพล่าน = จอดเฉียงเพื่อมองเห็นได้ชัด
• ลานจอดรถราชการ/เอกชน = ต้องอ้างอิงตาม มยผ. เพื่อให้ผ่านการตรวจสอบ